Steun & uitspreken wat je nodig hebt

11-12-2018|| Om hulp vragen of uitspreken wat je nodig hebt is niet altijd even gemakkelijk. Het lijkt soms zoveel beter om het allemaal zelf te kunnen oplossen, om niemand nodig te hebben, om onafhankelijk te zijn. Eigenlijk kost het misschien wel heel veel moed om je behoeften uit te spreken, om je te openen naar je medemens. Lees hier mijn lessen in hulp vragen van de afgelopen weken.

Om hulp vragen is iets dat voor veel mensen niet altijd even gemakkelijk is. Het lijkt soms zoveel beter om het allemaal zelf te kunnen oplossen, om niemand nodig te hebben, om onafhankelijk te zijn. Om jezelf te kunnen redden.

Ook ik ben er zo ééntje, het liefst zou ik laten zien dat ik het allemaal zelf kan - steun vragen lijkt zoiets.. stoms bijna. Alsof ik daarmee zou toegeven dat ik het eigenlijk niet alleen kan, terwijl ik dat ergens wel zo graag zou willen.

De afgelopen tijd leerde ik dat het oké is om zo af en toe om steun te vragen, om mijn behoeften uit te spreken. En belangrijker nog: ik merkte dat het fijn is, dat ik me er goed bij voel. Alsof ik me 'sterker' voel wanneer ik mijn trots overboord zet en om hulp durf te vragen (terwijl mijn oude idee van 'sterk' daar niet zo bij past: sterk zijn leek altijd te betekenen dat ik het zelf zou kunnen). Ook lijk ik me eindelijk weer te herinneren dat we als mensen een collectief zijn, in plaats van een verzameling van individuen. Dat we helemaal niet bedoeld zijn om het allemaal alleen te doen, om allemaal onze eigen boontjes te rooien. We zijn kuddedieren, alleen dat lijken we (ik in elk geval) soms vergeten te zijn.

In de afgelopen weken was het dan ook alsof er bij mij eindelijk een knop omging: van de persoon die nooit iemand om hulp wilde vragen zag ik mezelf opeens besluiten dat het tijd was om dit nu gewoon wél te doen. En dat voelt een beetje vreemd, maar ook heel goed. Het voelt als onbekend en nieuw, maar gek genoeg lieten mijn ervaringen me ook zien dat mensen het vaak helemaal niet erg vinden als je jouw behoefte uitspreekt, ze lijken het zelfs te waarderen.

Een lesje in hulp vragen

Een paar weken geleden stapte ik in het vliegtuig. Precies toen het vliegtuig klaar was om te vertrekken en begon te taxi-en, merkte ik dat er een soort reeks aan inzichten door me heen stroomde waarvan ik in de war raakte. Het gebeurd vaker dat ik even een helder moment heb, maar in de meeste gevallen sta ik gewoon op de grond en/of kan ik me even terugtrekken. Deze keer was dat niet het geval: ik zat in een vliegtuig dat elk moment kon gaan opstijgen. Mijn lichaam reageerde vervolgens met paniek (ook dat gebeurd af en toe) - het liefst had ik opgestaan en dat vliegtuig uitgerend. Toch kwam er in die paniek nog een scheutje helderheid naar me toe, dat me zei de dame voor me (er zat niemand naast me) om hulp te vragen.

Het blijkt dat ik -als de nood hoog is- niet twijfel en gewoon doe: ik tikte de vriendelijk uitziende dame aan voor me aan en zei: mevrouw, ik merk dat ik me niet goed voel en een beetje in paniek raak, kunt u misschien even tegen mij praten? En deze fijne dame begon tegen me te babbelen, vroeg me wie ik was en waar ik naartoe ging. Een totaal onbelangrijk praatje, maar ze hielp me wel mijn focus te verleggen van mijn paniek naar het gesprek. En toen we eenmaal weer geland waren zei ze tegen me: 'wat goed van je dat gewoon hebt uitgesproken wat je nodig had, daar kan ik van leren. We zijn er tenslotte om elkaar te helpen'.

Ik, half denkend dat het toch wel een beetje belachelijk was wat ik had gedaan (en half wetend dat ik goed voor mezelf had gezorgd), merkte dat ik hier zo blij van werd. Het herinnerde me er weer even aan dat er niet allemaal eenlingen in dat vliegtuig zaten, maar individuen die toch ook allemaal één zijn. Dat je nooit alleen bent, ook al kan dat soms wel even zo lijken. En ik kon weer even voelen dat er in elke (soms negatieve) ervaring een wijze les verborgen zit.

De ander toelaten

En dus ging ik nog even zo door die week: toen ik een keer in de nacht lag te piekeren en niet kon

slapen koos ik ervoor mijn vriend wakker te maken, in plaats van er alleen mee te blijven zitten. Dat ging natuurlijk niet zo gemakkelijk (niemand wil tenslotte midden in de nacht wakker worden), maar nadat ik zei dat ik het echt even nodig had dat hij er zou zijn, kwam hij toch in beweging. Een goed gesprek maakte dat dit voor beiden eigenlijk een heel fijne ervaring werd, zo midden in de nacht met een kopje thee en een kaarsje. Zo'n gesprek waarbij je elkaar echt even toelaat. En na mijn terugvlucht gunde ik het mezelf iemand te vragen me even op te halen van het vliegveld, in plaats van mezelf in de drukte van trein en bus te stoppen.

Misschien staan andere mensen hier heel anders in, maar voor mij is het niet vanzelfsprekend om openlijk aan te durven geven wat ik nodig heb, of om toe te geven dat ik ergens alleen niet uitkom. Voor mijn doen had ik dan ook enorm veel gevraagd die week, maar eigenlijk merkte ik vooral dat niemand het erg leek te vinden dat ik iets van hen vroeg. Dat ik, door openlijk uit te spreken wat ik nodig had, juist ook verbinding maakte met de ander. Het liet me zien me dat om hulp vragen samengaat met mensen toelaten, dat misschien júist het alles alleen en zelf willen doen er deels ook wel voor zorgt dat we denken dat we allemaal eenlingen zijn. Terwijl je, als je je behoeften deelt, je je medemens ook een beetje toelaat. Niet meer het plaatje ophoud van 'dat je het allemaal wel zelf kunt'. Want nee, eigenlijk is dat (in elk geval voor mij) helemaal niet zo.

Vragen om wat je nodig hebt

Je behoeften uitspreken en vragen om wat je nodig hebt is iets anders is dan verwachten van de ander dat hij je helpt (of zelf wel aanvoelt dat jij iets nodig hebt - helaas, zo werkt het meestal niet) - door je behoefte uit te spreken laat je de ander vrij om er ja of nee op te zeggen. Waar ik altijd heb gedacht dat het als zwak zou voelen om mijn behoefte aan steun uit te spreken, merk ik nu pas dat het eigenlijk vooral goed voelt. Om hulp vragen is niet iets zwaks maar iets menselijks - het kan voor je medemens fijn en heel verhelderend zijn als jij toegeeft dat je wel wat steun kunt gebruiken. Op die manier laat je de ander toe, je laat iemand - als diegene dat wil - een stukje dichterbij komen, je stelt je open. En daardoor kom je een beetje dichter bij elkaar.

Om steun vragen kan zoveel verschillende vormen aannemen: het kan heel groot en heel klein zijn. Het kan al beginnen bij de vraag of iemand je even helpt het allerbovenste pakje te pakken in de supermarkt. Maar door ten allereerste naar jezelf te leren toegeven dat je iets nodig hebt, te accepteren dat je misschien wel niet die supersonische mens bent die alles alleen kan oplossen, kun je dit ook leren uitspreken naar de buitenwereld. En dan zul je zien dat er heel wat meer mensen bereid zijn om je te helpen dan je dacht - dat er werkelijk overal steun is als je daarom durft te vragen.